Jesteś tutaj

3D modele geologiczne i geochemiczne pokładowego złoża soli kamiennej w rejonie Zatoki Puckiej — możliwości zastosowania w typowaniu najlepszych miejsc pod ługowanie kawern do celów magazynowych

Autorzy: 
Maciej TOMASZCZYK, Grzegorz CZAPOWSKI, Hanna TOMASSI-MORAWIEC, Jacek CHEŁMIŃSKI, Łukasz NOWACKI
Cytowanie: 
Przegląd Geologiczny, 2009, 57/9:787-789
Streszczenie: 

Geologiczne oraz chemiczne modele 3D mogą być przydatne w odniesieniu do złóż soli do wytypowania miejsc w złożu, które posiadają najlepsze parametry pod kątem przyszłego ługownia kawern do celów magazynowych. Metodę tę zastosowano dla pokładowych złóż najstarszej soli kamiennej (Na1) w rejonie od Łeby po Zatokę Pucką, dobrze rozpoznanym ponad 100 głębokimi otworami wiertniczymi. Dane otworowe posłużyły do konstrukcji powierzchni konkretnych horyzontów, odpowiadających granicom litologicznym, zaś obserwacje rdzeni wiertniczych oraz analizy chemiczne pobranych próbek umożliwiły odtworzenie zmienności facjalnej oraz przestrzennego rozkładu poszczególnych składników chemicznych, ważnych do określenia podatności skał solnych na ługowanie (np. zawartości: NaCl, SO4, KCl, minerałów ilastych). Pierwszym etapem modelowania było określenie głębokości zalegania pokładu soli i zmian jego miąższości oraz — w oparciu o uzyskane dane — wyeliminowanie obszarów niespełniających zadanych kryteriów (np. maksymalnej głębokości występowania stropu pokładu soli oraz minimalnej jego miąższości). Głębokościowe dane otworowe poddano interpolacji metodą DSI (Discret Smooth Interpolation), którą odróżnia od innych (np. Kriging, rst, nn) ta właściwość, że stworzona dzięki niej powierzchnia wiernie odzwierciedla głębokość pokładu w punktach użytych do interpolacji. Możliwe jest również użycie dodatkowych danych, np. sejsmicznych, w celu poprawnego odtworzenia przebiegu warstwy pomiędzy otworami. Na tym etapie stworzono powierzchnie stropowe i spągowe pokładu soli kamiennej oraz ograniczających je warstw anhydrytu (anhydryt dolny [A1d] i górny [A1g]). Powierzchnie te posłużyły do wygenerowania 3D modelu bryłowego. Model ten powstał w wyniku zdyskretyzowania przestrzeni pomiędzy powierzchniami i wypełnienia jej nieregularną trójwymiarową siatką wieloboków. Rozdzielczość pionowa i pozioma została dostosowana do gęstości danych oraz do mocy obliczeniowej komputera. Drugi etap modelowania obejmował wypełnienie modelu danymi geochemicznymi, pochodzącymi z analiz próbek pobranych z rdzeni wiertniczych. Jako metodę interpolacji zastosowano metodę Kriging’u, w efekcie powstało 5 modeli odzwierciedlających przestrzenną dystrybucję pierwiastków i związków chemicznych budujących złoże. Na podstawie powyższych modeli możliwe jest obliczenie i wskazanie 3D fragmentów pokładu soli, które posiadają najlepsze parametry (największa zawartość NaCl, najmniejsze: KCl, SO4 i minerałów ilastych) dla wyługowania kawern.